Luisterend bidden
€ 22,95
Gods stem leren verstaan
Auteur: Leanne Payne
Uitgave: Coconut
Pagina’s: 296
ISBN:9789072698216
God spreekt tot ons allemaal, elke dag, voortdurend. Waarom kost het ons zoveel moeite om zijn stem te horen? Wat betekent het dat God tot ons spreekt? Hoe kun je naar Hem leren luisteren?
Henoch, Abraham, Mozes, Samuël, Elia, Anna, Maria en Jozef, alle bijbelschrijvers en de heiligen door de eeuwen heen kenden Gods stem. Jezus is het grootste voorbeeld. Hij liet zijn leven en missie nooit bepalen door de behoeften van mensen, maar door zijn dialoog met zijn Vader. Ook wij mogen leven in voortdurende dialoog met onze hemelse Vader. Het is de sleutel naar innerlijke heelheid en geestelijke volwassenheid.
De meest effectieve manier om luisterend bidden vorm te geven is een gebedsmap te beginnen. Leanne Payne geeft in het eerste deel praktische tips voor hoe je dat kunt doen. In het tweede deel komen inhoudelijke thema’s aan de orde, zoals geestelijk volwassen worden door luisterend bidden, vriendschap met God, hoe God tot ons spreekt, blokkades om te luisteren en de behoefte aan vermaning en toetsing.
Leanne Payne gaat ook in op zaken als:
– Onrust die bovenkomt in onze dialoog met God
– Hoe je de verlangens van je hart en je persoonlijke roeping ontdekt.
– Verwarring rond ‘sterven aan jezelf’ en kruisdragen.
– De gevaren van ervaringsgerichtheid, introspectie, substitutie en geestelijke trots.
– De niveaus van geestelijke strijd (waar we ons wel en vooral niet op mogen richten).
– Vergevingsgezindheid en hoe je grenzen stelt aan slechte mensen.
Al deze thema’s worden geïllustreerd met persoonlijke verhalen, originele gedachten en praktische voorbeelden. Dit boek brengt je in Gods Tegenwoordigheid. Het is een standaardwerk dat veel generaties christenen tot zegen zal zijn.
Leanne Payne (1932-2015) was leider van Pastoral Care Ministries en werd internationaal bekend door haar conferenties en boeken over het ervaren van Gods Tegenwoordigheid en de genezing van de totale mens.
Deze uitgave is een geheel vernieuwde vertaling.
Dankbetuiging
Voorwoord
Introductie
Deel 1 Een gebedsmap bijhouden
- Basisprincipes
- Het Woord
- Lofprijzing en dankgebed
- Voorbede
- Persoonlijke voorbede
- Vergeving
- Luisteren naar Gods antwoord
Deel 2 Luisteren naar God
- Luisteren naar God
- Belemmeringen voor luisterend bidden
- Geestelijk volwassen worden door te luisteren naar God
- Luisterend bidden is vriendschap met God
- Hoe God praat met zijn kinderen
- De behoefte aan vermaning en toetsing in luisterend bidden
- Wat we moeten vermijden bij luisterend bidden:
neognostisch luisteren - Als neognostisch luisteren de kerk besmet
Conclusie: Levend water|
Appendix A: Bijbelgedeelten over geestelijke strijd
Appendix B: Fragmenten uit The Secret of Guidance, F.B. Meyer
Appendix C: Gebed van schuldbelijdenis om te breken met kerkisme
Verwijzingen
Introductie
‘Denk aan de tocht die de HEER, uw God, u door de woestijn heeft laten maken, veertig jaar lang.’ Deuteronomium 8:2
Omdat mijn gebedsmap mij zo helpt en zoveel voor me betekent, verwijs ik er in mijn lezingen en boeken vaak naar. In reactie daarop vragen mensen me hoe ik dat doe en wat er allemaal bij hoort.
Voorheen was ik terughoudend om op die vragen in te gaan, gedeeltelijk omdat vorm en inhoud van mijn eigen map gewoon geleidelijk ontstonden. Ik had verwacht dat anderen dit ook zo zouden ervaren, als ze in een houding van gebed de Schrift openden en pen en papier ter hand namen. Maar dat is niet vanzelfsprekend, behalve misschien voor mensen die gewend zijn om te schrijven. Toen ik ontdekte dat leden van mijn eigen gebedsteam tevergeefs probeerden om een gebedsmap bij te houden, concludeerde ik dat ik toch wel waardevolle dingen te zeggen heb.
Persoonlijk en intiem
Ik aarzelde ook om andere redenen. Een gebedsmap bijhouden is een van de meest persoonlijke dingen die je kunt bedenken. Het bevat liefdesbrieven van de ziel aan haar God. De ziel verlangt ernaar God te horen en te gehoorzamen (hoe gevallen en behoeftig zij ook is) en deelt de meest intieme en diepe dingen met God, ook beschamende dingen. Zij benoemt en belijdt haar zonden en heeft er berouw over. Zij smeekt om genade en barmhartigheid om alles van het leven onder ogen te kunnen zien: de vreugde (‘Heer, help me om in vreugde standvastig te zijn!’), de droge periodes (‘Heer, zend uw milde regen, maak de grond van mijn hart zacht, laat het zaad van uw woord dat daar is geplant uitspruiten en groeien’) en de zorgen (‘Heer, verander deze pijn op de één of andere manier in genezende kracht voor anderen’). Zij stelt vragen die zij in deze eindige wereld vol onzekerheid en angst normaal nooit zou durven benoemen.
Omdat een gebedsmap zo’n persoonlijke zaak is, heb ik die van mij wellicht onbewust beschermd door het niet te analyseren en er niet in detail over te praten. Omdat ik weet dat je gebedsmap je eigen specifieke, unieke behoeften weergeeft, heb ik geaarzeld om die van mij als voorbeeld te nemen.
Volwassenheid in Christus
Maar de belangrijkste reden voor terughoudendheid is dat het gewaagd is om te schrijven over luisterend bidden. Het is geen kleinigheid om moderne mensen te leren om op deze manier dichtbij God en hun eigen hart te komen, want het heeft grote gevolgen. Een priester vatte het risico als volgt samen: ‘Het is veel makkelijker om de leiding te hebben over een kerkhof dan over een kleuterschool!’ En helaas hebben we al te vaak gekozen voor het kerkhof van het wetticisme (of gewoon puur twintigste-eeuws materialisme) in plaats van voor de kleuterschool van vrijheid door de wandel in de Geest. Om deze vrijheid gaat het bij volwassenheid in Christus en luisterend bidden.
De meesten beseffen dat de kern van gebed dialoog is met God. We zien dit in de Bijbel van Genesis tot Openbaring en in het leven van de heiligen door de eeuwen heen. Maar het concept van luisteren en kijken met de oren en ogen van ons hart is moderne christenen vreemd. Ons eigen hart is ons vreemd, omdat we haar ware roerselen niet kennen. We weten niet hoe onze ziel met God kan omgaan.
Rode draad
Als ik mijn lezingen en boeken overzie, weet ik dat ik het risico eigenlijk allang heb genomen. Luisterend bidden is de rode draad door al mijn werk. Het is de sleutel om mensen die verwond zijn uit hun psychische en geestelijke duisternis te halen. Iedereen die herstel van zijn ziel nodig heeft, luistert naar de verkeerde stemmen en leeft onder invloed van die stemmen. Genezing betekent dat we die stemmen kunnen identificeren, weerleggen en afwijzen. Daarna (en dat is net zo belangrijk) moeten we ons hoofd opheffen naar God. Dan kunnen we het genezende woord ontvangen dat God altijd spreekt, en dat de plaats inneemt van de misleidende, leugenachtige woorden.
Nadat ik deze horde had genomen, heb ik overwogen om dit boek onpersoonlijk te houden, en alleen een aantal principes en tips te geven voor het opzetten van zo’n map. Maar helaas, dan zou het heel kil en technisch worden. Bovendien heb ik het gevoel dat ik helemaal niet in staat ben om op zo’n ‘redelijke’ manier te schrijven. Betekenis, de principes die vorm krijgen in het zijn en doen van het dagelijks leven, krijgt de overhand over de keurige praktische tips. Ik merk dat ik steeds voorbeelden gebruik uit mijn eigen map, en dat maakt het laatste restje angst in me wakker om mezelf te laten zien.
Het meeste creatieve werk
De enige manier waarop ik het kan aanpakken is dus gewoon persoonlijk vertellen hoe ik een gebedsmap bijhoud en hoe ik naar God heb leren luisteren. Het belangrijkste wat ik doe is bidden: lofprijzing, dankzegging, voorbede, persoonlijke voorbede, schuldbelijdenis, anderen vergeven, met God doelen stellen, en luisteren naar zijn reactie. Het is het meest creatieve ‘werk’ dat ik doe, waaruit al het andere ‘scheppen’ voortvloeit.
Hoofdstuk 1. Basisprincipes
‘Kom met woorden van berouw en keer terug naar de HEER.’ Hosea 14:3
‘Breng alles wat je gedurende de dag meemaakt in verband met God en dompel het in de eeuwigheid. Dan zul je het in de eeuwigheid als een zegen terugvinden.’1
Moeder Basilea Schlink
Opschrijven wat wij tegen God zeggen en wat wij Hem tegen ons horen zeggen leidt soms tot de diepste ervaringen en levensinzichten, en toch is het in principe heel eenvoudig. Het is een handig hulpmiddel dat al het andere vormt en ordent. Gods orde en blauwdruk liggen als een mantel over het leven van mensen die effectief leren bidden. Omdat mijn gaven niet op het terrein van organisatie liggen, is deze orde voor mij een reddingsvest dat prioriteiten rangschikt en gewoon helpt om de noodzakelijke dingen te doen.
Wat je nodig hebt
Om een gebedsmap te beginnen, kun je starten met een multomap. Vul deze met los papier en een stuk of zes tabbladen. Kies een paar prettige pennen. Ik houd van zwarte pennen met een extra fijne punt en rode om te onderstrepen. Gebruik de tabbladen voor Woord, Lofprijzing en dankgebed, Voorbede, Persoonlijke voorbede en Vergeving.
Het grootste deel van het papier doe je achter het tabblad Woord, want daar schrijf je de hoofdpunten van je dagelijks gesprek met God. Gebed begint met en blijft altijd diep geworteld in de Schrift. Gods geopenbaarde Woord doorgrondt alles wat in ons hart is. Als ons hart bezorgd, angstig, niet-vergevingsgezind of zondig is, moeten we het in gesprek met God onmiddellijk rechtzetten. Als ons hart blij is en dankbaar voor het werk van de dag, zullen we de Heer loven en prijzen, en extra tijd doorbrengen in voorbede voor anderen en persoonlijke voorbede. We nemen dit alles mee in ons gesprek met God: vreugde, diepe nood en totale ellende, periodes van geweldige helderheid vol licht en periodes van verwarring, waarin de duisternis zo drukkend is dat we onze vragen naar God amper kunnen uiten. Het Woord-gedeelte is dus onze dagelijkse dialoog met God. Dit luisteren naar Hem ‘oefent’ onze geestelijke oren om het woord te leren ontvangen dat Hij gedurende de dag geeft.
Kostbare schatten
De andere tabbladen gaan over je gebedspunten, bijbelcitaten en inzichten die je geloof stimuleren en je aansporen tot gebed. Deze lijsten ontstaan vanzelf door alles wat je noteert en bieden niet alleen zicht op gebedspunten, maar ook op hoe je bidt. De Heer schenkt ons graag ‘de Geest van wijsheid en van openbaring’ (Efeziërs 1:17 NBG51). We hoeven er alleen maar om te vragen. Zo borduurt Hij voort op de inzichten die Hij ons eerder heeft gegeven. Deze gebedslijsten veranderen vaak in kostbare schatten, maar als we deze inzichten niet opschrijven en ordenen, worden het begraven schatten: verwaarloosd of totaal vergeten.
Pak je map met tabbladen en papier, je pennen en potloden en je favoriete bijbelvertaling (als het kan eentje met verwijzingen) en begin. Op dit moment gebruik ik met veel plezier de New International Version Study Bible met zijn handige verwijssysteem, maar ik heb ook altijd verschillende andere vertalingen en commentaren bij de hand.
Bijbelleesrooster
Een goed bijbelleesrooster helpt voorkomen dat we een deel van de Bijbel verwaarlozen. Ik moet denken aan de predikant die vooral van bijbelgedeelten over engelen hield. In zijn preken schotelde hij de gemeente daarom steeds dezelfde kost voor. Hij bracht zijn kudde zo een onevenwichtige en beperkte evangelieboodschap. Dit voorbeeld maakt duidelijk waaraan we als we niet oppassen allemaal ten prooi vallen – dat we een bepaald deel van de Bijbel meer waarderen, ten koste van andere delen. Gebruik een schema waarin zowel het Oude als het Nieuwe Testament
Naast de Bijbel heb ik verschillende bekende devotionele schrijvers bij de hand. Hun bijbelmeditaties zijn kort en meestal thematisch. Het werkt vaak inspirerend. Een oude klassieker van Thomas à Kempis, De navolging van Christus, en latere klassiekers van F.B. Meijer, Our Daily Walk, en Oswald Chambers, Geheel voor Hem, zijn al lange tijd bestsellers. Maar er zijn ook andere devotionele klassiekers en ik kan me geen leven voorstellen zonder hen.
Dagelijks gebedsschema
Om je te helpen bij je dagelijks gebed kun je op stevig papier het volgende schrijven en voorin je map doen:
- Meditatie over de Bijbel
(naar God luisteren door zijn geschreven woord) - Lofprijzing en dankgebed:
‘Onze Vader, die in de hemelen zijt, uw naam worde geheiligd.’
III. Voorbede:
‘Uw Koninkrijk kome, uw wil geschiede, gelijk in de hemel,
alzo ook op de aarde.’
- Persoonlijke voorbede:
‘Geef ons heden ons dagelijks brood.’ - Gebed van berouw en vergeving:
‘En vergeef ons onze schulden,
gelijk ook wij vergeven onze schuldenaren.’ - Volledige toewijding van onszelf en van onze dag aan God:
‘En leid ons niet in verzoeking, maar verlos ons van de boze.
Want uwer is het Koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid,
in der eeuwigheid. Amen.’
VII. Luisterend bidden
Dit schema voor dagelijks gebed kan je voor een half uur gebruiken, maar net zo goed voor een volledige dag van gebed. Hoewel je niet elke dag al deze onderdelen van gebed hoeft te bidden, en ook niet in deze volgorde, zijn dit de principes voor een evenwichtig gebedsleven. Dit is een manier om het gebed te bidden dat Christus ons leerde.
Je gebedsmap bewaken
Een gebedsmap is niet bedoeld voor andere ogen, daarom moet je voor je ermee begint regelen hoe de privacy van je gebedsmap is verzekerd. Een ‘open’ gebedsmap is waarschijnlijk geen echte gebedsmap. Alleen al de angst dat iemand je privacy schendt, kan je innerlijk blokkeren om jezelf op een eerlijke manier te onderzoeken.
Dit betekent niet dat je delen van je map niet met anderen zult delen. Veel van de inhoud van mijn boeken kreeg eerst vorm in mijn gebedsmap. Maar de map zelf is privé, en de mensen die het dichtst bij mij staan, weten dat mijn gebedsmap mij niet mag overleven. Nog buiten het feit dat het alleen voor de ogen van God en mijzelf is bedoeld; als ik me zorgen zou maken over hoe anderen mijn krabbels zouden uitleggen, of hoe zij al die snelle tussenvoegingen die alleen ik ooit zou kunnen ontcijferen of begrijpen verkeerd zouden interpreteren, zou mijn map een eigen leven gaan leiden. Het zou zijn helderheid en kracht verliezen.
Luisterend bidden samen met anderen
Hiermee bedoel ik natuurlijk niet dat we niet samen met anderen naar God kunnen luisteren. Er is niets waardevoller voor een getrouwd stel, een team van mensen in de bediening, of gebedspartners, dan samenkomen voor luisterend bidden. Sterker nog, als we niet samen met Gods volk naar God luisteren, brengen we in feite ons persoonlijk luisteren in gevaar. Wanneer we samenkomen als Gods volk, troont Hij op een bijzondere manier op onze lofzangen en gebeden. Onze broeders en zusters hebben gaven van de heilige Geest ontvangen die wij niet hebben. Hun spreken en luisteren naar God scherpt dat van ons, en voegt dimensies van wijsheid en kennis toe die we op een andere manier niet kunnen verwerven.
Daarnaast hebben we allemaal blinde vlekken. Ik dank God voor gebedspartners die licht en inzicht in mijn blinde vlekken spreken. Zo wordt ons luisteren versterkt en beoordeeld, en komen onze eigenaardigheden naar boven. Onze gebedsmap bereidt ons dus voor op de eerlijkheid en openheid die voorwaarde zijn om samen met onze echtgenoot of gebedspartners naar God te luisteren. Open communicatie met God stelt ons in staat om zonder angst en met wijsheid open te staan voor onze broeders en zusters in Christus. Individueel en gezamenlijk luisterend bidden vullen elkaar aan. We mogen geen van beide negeren.
Soli Deo Gloria
Het bijhouden van een gebedsmap is zo belangrijk dat ik elk jaar opnieuw J.J. bovenaan de titelpagina schrijf en S.D.G. onderaan. Dit zijn de Latijnse initialen die staan voor het gebed Jesu Juva, wat betekent ‘Jezus help’ en Soli Deo Gloria, ‘aan God alleen de eer.’ Ik leerde dit van Johann Sebastian Bach, die zijn muziekstukken op deze manier opende en afsloot. Zo droeg een groot genie zijn dagelijks werk op aan God. Het feit dat hij, zoals sommigen zeggen, dagelijks een meesterwerk schreef, heeft ongetwijfeld grotendeels te maken met deze toewijding.
Het volgende bijbelvers geef ik een plekje in mijn dagelijks gebed. Het toont waarom zo’n gewoonte zo lonend is, ook al zijn we bij lange na geen genieën:
‘Vertrouw bij je werk op de HEER, en je plannen zullen slagen.’ Spreuken 16:3
Het zou goed zijn om nu even te pauzeren om het werk aan je gebedsmap aan de Heer op te dragen. Daarna gaan we verder over mediteren over de Bijbel als onderdeel van luisterend bidden.
Hoofdstuk 2. Het Woord
‘Zoek het na in het boek van de HEER.’ Jesaja 34:16
‘Telkens als ik uw woorden hoorde, nam ik ze als voedsel tot mij. Uw woorden gaven mij een diepe vreugde.’ Jeremia 15:16
‘…de heilige geschriften, die je wijsheid kunnen geven, zodat je wordt gered door geloof in Christus Jezus.’ 2 Timoteüs 3:15
We kunnen de diepten van de schatten die God ons in de Bijbel heeft gegeven nooit volledig peilen. Deze lectio divina (heilige teksten) zijn door God geïnspireerd. Andere termen die ervoor worden gebruikt zijn: het Woord, het Woord van God, het Woord van Christus, het Woord der waarheid en verder: heilige geschriften, de Schriften, boek van de Heer, de wet en zwaard van de Geest.
Gevaarlijk
Omdat God ons ‘naar zijn raadsbesluit heeft (…) voortgebracht door het woord der waarheid’ (Jakobus 1:18 NBG), is het voor iemand met een vrijzinnige visie* op de Bijbel (of op een deel ervan) erg gevaarlijk om een gebedsmap bij te houden. Het Nieuwe Testament kunnen we bijvoorbeeld niet echt begrijpen zonder het Oude, vooral als iemand een vrijzinnige visie op het Oude Testament heeft. Het christelijk geloof staat niet los van zijn joodse wortels, maar is de volledige ontluiking ervan.
Hoe God tot ons spreekt kunnen we slechts beschrijven als bovennatuurlijk, als we het ‘onvergankelijk zaad,’ het Woord van God, voortdurend opbergen in ons hart. De heilige Geest neemt de waarheid van het evangelie van Christus uit beide Testamenten, zalft het en verzegelt het in ons denken en hart. In de mate waarin ons hart wordt beroofd van de heilige Schrift, wordt ons vermogen om te luisteren en goed te onderscheiden beperkt. Om met de woorden uit de eerste brief van Petrus te spreken, het ‘vergankelijke’ wordt dan vermengd met het ‘onvergankelijke’.
‘De mens is als gras
en zijn schoonheid als een bloem in het veld:
het gras verdort en de bloem valt af,
maar het woord van de Heer houdt eeuwig stand.’
Dit woord is het evangelie dat u verkondigd is.’ 1 Petrus 1:23-25
Drie stappen
Bidden tot God omvat drie essentiële stappen. Het eerste principe en de eerste stap in leren luisteren naar God is de heilige teksten in onze geest en ziel opnemen door ze biddend te overdenken. Zijn woord ‘blijft dan in ons,’ brandend als een innerlijk licht, en op een natuurlijke manier roepen we daarna tot God. Dit spontane woord dat we naar God antwoorden vormt de tweede stap in gebed. Onze voorvaderen in het geloof noemden het oratio, antwoordend spreken, geboren uit Gods woord dat in ons brandt. Wanneer God door zijn woord tot ons spreekt, antwoorden wij – vanuit onze eigen behoeften en door aansporing van de Geest. Deze reacties omvatten: vragen als er meer begrip nodig is, dankgebed, lofprijzing en gebed om wijsheid, inzicht, leiding, enzovoort.
Van daaruit gaan we verder met de derde stap: luisteren naar God. Omdat dit vandaag de dag zo wordt verwaarloosd, is dit het hoofdthema van het tweede deel van dit boek. Deze vorm van luisteren oefent onze geestelijke oren en bereidt ons voor om ieder woord van God te kunnen ontvangen, dat Hij ons te midden van ons jachtige leven zou kunnen sturen.
De Bijbel centraal
Voordat we verder in dit onderwerp duiken, moeten het belang en de centrale rol van de Bijbel echt op waarde schatten. De Bijbel (het geopenbaarde Woord van God) is een essentieel onderdeel van gebed. Mensen met een vrijzinnige schriftvisie zouden niet aan luisterend bidden moeten beginnen, want het kan leiden tot gevaarlijk gnostisch luisteren. (Hoofdstuk 14 gaat hierover.) Anderen met een orthodoxe schriftvisie zijn daarentegen geneigd de Bijbel af te grendelen, alsof het geen essentieel onderdeel van gebed is. Deze mensen bestuderen eerst de Bijbel en daarna gaan ze bidden. Maar omdat Gods openbaring aan ons verloopt via zijn Zoon en de heilige Schrift die van Hem getuigt, kunnen we naar God luisteren terwijl we de Bijbel lezen.
Daarom sla ik elke morgen als ik de Bijbel pak mijn gebedsmap open bij het deel Woord. Daarna ben ik klaar voor de tweede stap in gebed, oratio, mijn reactie op het woord dat God tot mijn hart spreekt. Ik noteer mijn reacties die voortkomen uit mijn eigen behoeften en uit de aansporing van de Geest. Deze reacties gaan over leiding, vermaning en aanvullend inzicht dat ik nodig heb. Ik zal hierop terugkomen bij de derde stap van gebed, luisteren naar God.
Gods gedachten ontdekken
In gebed proberen we altijd te ontdekken wat de gedachten van de Heer zijn over de betreffende zaak, en we zoeken naar meer wijsheid en inzicht van de Geest. Soms wordt dit gebed onmiddellijk beantwoord, andere keren moeten we geduldig op de Heer wachten. Als we het gebed van Paulus uit Efeziërs 1:17-18 tot ons gebed maken, kunnen we bidden:
‘Hemelse Vader, geef mij [ons] de Geest van wijsheid en van openbaring, meer en meer, zodat ik [wij] U beter leer [leren] kennen. Dank U voor groeiend inzicht in wie U bent en wat uw wil is.
Open de ogen van mijn hart en vul ze met uw licht, zodat ik de hoop waartoe U mij hebt geroepen mag kennen – mijn glorierijke erfenis; dat ik uw weergaloos grote kracht zal kennen, die U hebt bewezen in Christus, toen Hij opstond uit de dood.’
Achter Woord schrijf ik ook meditaties van anderen die me erg raken. Ik heb bijna alle hoofdstukken van De navolging van Christus van Thomas à Kempis uitgeschreven. Pas in de hemel zal blijken welke invloed de werken van Adam Clarke, F.B. Meyer en R.A. Torrey op me hebben gehad.
Alle waarheid, waar je die ook vindt, is Gods waarheid. Als ik het tegenkom, schrijf ik het in dat deel van mijn map waar ik het kan ‘bidden’. De volgende regels uit een gedicht van Alexander Pope raakten me en lieten me niet los. Toen ik er met God over sprak, maakte ik er een gebed van.
‘Een beetje studeren is gevaarlijk;
drink stevig, of proef niet van de heilige bron
Oppervlakkigheid bedwelmt het brein
maar stevig drinken ontnuchtert ons weer.’
‘A little learning is a dangerous thing;
Drink deep, or taste not the Pierian spring:
There shallow drafts intoxicate the brain,
And drinking largely sobers us again.’
In die tijd vroeg ik me af of het verstandig was om een vervolgopleiding te gaan doen. Ik wist dat ik ‘stevig moest drinken’ of helemaal niet. Ik moest de kosten berekenen, voordat ik aan de universiteit begon (zie Lukas 14:28-32). Ik schreef deze regels onder Voorbede en heb ze jarenlang ‘gebeden’.
Ontdek je verlangens
Een andere meditatie die mijn leven waarschijnlijk heeft veranderd, was van John Gaynor Banks over de woorden van Thomas Traherne, ‘Verlang als God, zodat je vervulling vindt als God’ (‘Desire like a God that you may be satisfied like a God’):
‘Verlangen is iets heel krachtigs, het is één van je eigenschappen waarin je het meest op God lijkt. Wat je ook verlangt als je bidt, geloof dat je het hebt ontvangen en je zult het bezitten! Besef de goddelijke kwaliteit van verlangen, want het is de atoomkracht van de ziel. Het koninkrijk des hemels in jou treedt in werking door verlangen. Doof het niet uit, vertrap het niet en duw het niet weg. Geef het aan Mij. Geef Mij je diepe verlangens, je hunkering naar geluk, liefde, zelfexpressie, welzijn, succes, vreugde, in elk deel van je wezen. Geef het vrijwillig en zonder schaamte aan Mij en Ik zal het transformeren zodat je bevrijding, vervulling en totale vrijheid van frustratie zult ervaren.’
De meditatie van Banks over verlangen verduidelijkte op de een of andere manier bijbelverzen die over verlangen gaan. Beloften zoals in Psalm 37:4 ‘Zoek je geluk bij de HEER, Hij zal geven wat je hart verlangt’ hadden al een belangrijke plek in mijn gebedsmap. Door de woorden van Banks begreep ik meer van het nieuwe, echte ik tegenover het oude, en de noodzaak om mijn verlangens vrijwillig en zonder schaamte te aanvaarden.
In dezelfde sfeer en rond dezelfde tijd schreef ik een andere reactie op een citaat van Banks onder Persoonlijke voorbede. Ik wilde het aan de Heer voorleggen:
‘Gooi het laatste restje ongeloof aan de kant en omarm de bestemming die je door je beperktheid nog niet durfde te aanvaarden. Deze handicaps worden nu overstegen door de kracht van mijn inwonende Geest.’
Deze woorden speelden een belangrijke rol in mijn proces van zelfaanvaarding. Door ze te bidden hielpen ze mijn angst te verdrijven voor het echte ik en voor de roeping waartoe God me had geroepen.
Rijkdommen waar je naar terug kunt gaan
Deze voorbeelden tonen hoe dit belangrijkste deel van mijn gebedsmap vanaf het begin van mijn wandel in de Geest voor mij werkte. Ik zou de gedachten lang geleden uit het oog zijn verloren, als ik ze niet had bewaard onder Voorbede, Persoonlijke voorbede en Vergeving. Zodoende bad ik ze steeds opnieuw. Mozes vroeg de Israëlieten de woorden van God op hun voorhoofd, hand en deurpost te binden. Ik heb nooit helemaal begrepen hoe je dat deed, maar tegenwoordig is een gebedsmap bijhouden met pen en papier (of op je laptop) minstens zo effectief. Je bouwt een grote schat op waar je door de jaren heen naar terug kunt gaan. Je ziet dan niet alleen Gods wonderbaarlijke antwoorden op gebed, maar ook de kracht van gebed om ons leven te veranderen.
Thomas Traherne’s meditatie over het kruis uit Centuries of Meditations heb ik op dit moment bij het deel Woord staan, maar ik denk dat ik het beter bij één van mijn gebedslijsten kan doen, want ik moet steeds de hele map doorbladeren om het te vinden. Het krijgt een vaste plek bij één van mijn belangrijkste gebeden voor de bediening, een gebed om kracht en energie om de Heer en zijn kruis hoog op te heffen. Hier is het, in zijn zeventiende-eeuwse vorm:
‘Het kruis is de onpeilbare diepte der wonderen,
het middelpunt van verlangens,
de school der deugden,
het huis der wijsheid,
de troon der liefde,
de schouwburg der vreugden en
de plaats van verdriet;
Het is de basis van geluk
en de poort naar de hemel.’
‘The Cross is the Abyss of Wonders, the Centre of Desires, the Schole of Virtues, the Hous of Wisdom, the Throne of Lov, the Theatre of Joys and the Place of Sorrows; It is the Root of Happiness, and the Gate of Heaven.’
Ik ken geen moderne dichter die het zo zou kunnen zeggen. Wellicht is er nu wel ergens iemand die al zijn leven lang mediteert over Christus’ verlossend werk, met de diepte van deze zeventiende-eeuwse anglicaanse dichter-priester. Maar hij zou net als C.S. Lewis een oude dinosaurus, een uitzondering in deze tijd zijn. Alleen iemand die lang en goed heeft geluisterd (en bij wie het volledige joods-christelijke symboolsysteem intact is) kan zoiets schrijven.
Het Onze Vader
Ergens bij de eerste of tweede stap in het gebed gebruik ik het ‘Onze Vader’ en alle aspecten waar de andere tabbladen me bij helpen. Daarna kom ik terug bij het deel Woord waar alles samenkomt in de derde stap van gebed: luisteren naar het woord dat God stuurt in antwoord op het gebed van die dag. Het woord dat ik ontvang,