Tasty Life

250 tienergroepen in Nederland gebruiken de succesvolle formule voor tienerwerk van Youth for Christ Rock Solid. Om nóg meer groepen de kans te geven met deze formule kennis te maken, is er nu een boek uitgekomen. Het bevat 6 complete programma’s die direct aansluiten bij de leefwereld van tieners. Het geeft startende én ervaren tienerleiders een stevige basis. De Rock Solid formule bestaat uit gedurfde spellen, dynamische thema’s gericht op Jezus en praktische levenslessen uit de Bijbel. Rock Solid heeft oog voor de cognitieve, emotionele, psychosociale en geestelijke ontwikkeling van tieners. Tasty Life laat tienerleiders het succes van 10 jaar Rock Solid proeven.

Tasty Life is geschikt voor tienergroepen, catechese en tienerdiensten. Informatie over programma’s & trainingen vind je op www.yfc.nl.

INHOUD TASTY LIFE

Voorwoord
Dank je wel!
Inleiding
Jonge tieners
A. Lichamelijke ontwikkeling
B. Cognitieve ontwikkeling
C. Sociale ontwikkeling
D. Psychische ontwikkeling
E. Geestelijke ontwikkeling
Rock Solid
Te gekke spellen
Relaties opbouwen
Levenslessen
Evangelie
Het programma
Extra’s
Tips voor leiders
Tasty Life
Rock Cooking
Behave, be brave
Kopzorgen
Sleeping beauty
Boys play
Do you love me?
Bijlagen
1. Voorbereiding en uitvoering van het programma
2. Aanbevelingen Rock Solid onderzoek 2007

Inleiding

Tieners een leuke avond bezorgen; dat is voor tienerleiders niet zo’n probleem. Je bedenkt een leuk thema, gaat een avondje voetballen, maakt een bijbelstudie of laat tieners zelf een avond voorbereiden. Toch is het blijkbaar niet zo eenvoudig als het lijkt. Een greep uit de telefoontjes die wij wekelijks krijgen:

‘Tijdens het startweekend zijn er altijd zo’n 50 jongelui. Elke week erna vallen er weer meer tieners af.’

‘Onze tieners vinden de tieneravonden saai. We hebben al van alles geprobeerd, maar ze blijven het roepen. Hebben jullie enig idee wat we kunnen doen?’

‘Wat doe je als je te weinig tienerleiders hebt?’

‘Ze verpesten de hele avond. Bedenken wij een leuke avond, zitten ze alleen maar met elkaar te kletsen.’

‘We willen onze tieners wat meegeven van het Evangelie. Elke keer als we een serieus onderwerp aansnijden, lijkt er buiten iets interessanters te doen.’

Ook wij worstelen met deze vragen. Want iedere tiener is uniek. Iedere leider heeft z’n eigen verhaal. En Gods Geest is niet te verpakken in standaardantwoorden. We delen echter wel hetzelfde verlangen: tieners bekend te maken met het Evangelie. Een plek creëren waar ze hun vragen over leven en geloven durven te stellen. Waar tieners vrienden maken. Waar ze de Liefde voor Jezus die ze gezien hebben in hun leiders op hun beurt ook weer doorgeven.

Met dit verlangen is YfC Nieuw Zeeland aan de slag gegaan. Met als resultaat: Rock Solid. Een kant-en-klaar-programma dat tieners uitdaagt het christelijk geloof te ontdekken. In Nederland is dit programma vertaald en bewerkt en wordt dit in combinatie met training voor leiders aangeboden.

Tasty Life bevat 6 Rock Solid programma’s. Het helpt leiders met passie om tieners iets van hun leven met Jezus te laten proeven. Vanuit de leefwereld van tieners, gebaseerd op hun eigen ontwikkeling, ga je op stap met tieners. Natuurlijk zijn er struikelblokken op je pad, en zal Rock Solid niet recht doen aan elke vraag van de tiener. Maar het geeft leiders wel een houvast. Het geeft ruimte om op te trekken met tieners. De ervaring dat God aan het werk is in tieners, is niet te beschrijven. Meemaken dat ze hun vrienden meenemen van school, hun kwetsbaarheid tonen of zich een keer helemaal laten gaan, is een voorrecht. Veel leiders kunnen dit beamen.

De thema’s in Tasty Life helpen je om samen met tieners op zoek te gaan naar de betekenis van gezond leven. Gezond leven heeft niet alleen te maken met voeding (‘Rock Cooking’), maar ook of je lekker in je vel zit (‘Kopzorgen’). Op deze leeftijd worden vrienden en vriendinnen belangrijker dan ouders en vinden tieners het lastig om hun aandacht te verdelen. Toch hebben ze heel veel behoefte aan zorg en liefde van de mensen om hen heen (‘Do you love me?’). Het zich losmaken van thuis en onafhankelijk worden betekent dat tieners zich afzetten tegen autoriteit. Dat doen ze zowel thuis als op school en andere plekken. Tieners hebben steun nodig in deze nieuwe situatie. Ze willen zich ontwikkelen en van daar uit op hun eigen manier omgaan met de mensen om hen heen (‘Behave, be brave’). Omdat ze zich in zo’n hoog tempo ontwikkelen, worden de verschillen tussen jongens en meiden veel duidelijker. Ook daarin moeten ze hun weg zien te vinden (‘Sleeping beauty’ en ‘Boys play’).

Alle 6 de programma’s draaien om de groei van tieners naar gezonde, smaakvolle mensen. Steeds wordt een link gelegd naar de Bijbel. Zo kunnen tieners proeven wat Jezus over deze onderwerpen zegt. Tieners kunnen dan zelf bepalen of het smaakt naar meer.

2. Jonge tieners

Jonge tieners (11-14 jaar) vormen een specifieke doelgroep. Ze komen in de puberteit en worden geconfronteerd met nieuwe, grote uitdagingen. Ze stappen van de veilige basisschool naar het voortgezet onderwijs met alle vragen en spanningen van dien. Hun dagelijks leven krijgt een heel nieuwe indeling. Ze moeten allerlei ingrijpende keuzes maken. Ze staan aan het begin van de adolescentie. Het woord ‘adolescentie’ wordt gebruikt voor de periode tussen de kinderjaren en de volwassenheid. Het is een periode van overgang, waarin zich op verschillende terreinen en in een snel tempo veel veranderingen voordoen. Naast nieuwe uitdagingen en ontdekkingen betekent het ook verhoogde kwetsbaarheid en spanningen. We kunnen de ontwikkeling van tieners in deze periode onderverdelen in lichamelijke, cognitieve, sociale, psychische en geestelijke groei.

A. Lichamelijke ontwikkeling

Tijdens de adolescentie groeit en ontwikkelt het lichaam zich sneller dan in enige andere periode. Belangrijk is de ontwikkeling van de geslachtskenmerken, de versnelling in de lichaamsgroei en veranderingen in de lichaamsproporties. Meestal verlopen deze veranderingen in een vaste volgorde. Als eerste ontwikkelen zich de borsten en de genitaliën, dan komen de groeispurt, de secundaire geslachtskenmerken (baard in de keel, haargroei op het lichaam, e.d.) en de gewichtstoename.

Niet alle lichaamsdelen groeien tijdens de groeispurt op hetzelfde moment. Het hoofd, de handen en voeten bereiken het eerst hun volwassen grootte. Dan volgen de armen en benen en als laatste de romp. Soms kunnen tieners zich hier veel zorgen over maken. Ze vinden dan bijvoorbeeld hun handen of hun voeten veel te groot.

Bij meisjes komt de groeispurt meestal eerder (rond hun 12e jaar) dan bij jongens (rond hun 14e jaar). In groepen met 11 tot 14-jarigen zie je hierdoor vaak lange, wat slungelige meisjes naast kleine jongens met grote voeten en met de baard in de keel. Als laatste neemt hun gewicht toe. Bij meisjes uit zich dit in een toename van vet, bij jongens in de ontwikkeling van spieren.

Tieners zijn zich goed bewust van de verandering in hun uiterlijk. Tieners die zich lichamelijk wat langzamer ontwikkelen, kunnen zich soms moeilijk voorstellen dat hun achterstand in groei maar tijdelijk is.

Het uiterlijk is ontzettend belangrijk voor de wijze waarop tieners zichzelf en elkaar beoordelen. Hun uiterlijk heeft veel effect op hun psychologisch functioneren.

Rock Solid leidster Mieke heeft schoenmaat 37. Frank, een van de jongens van haar club, heeft maat 43. Hij is 12 jaar. Op een avond komen hun voeten toevallig naast elkaar te staan. Als Mieke ziet hoe groot de voeten van Frank zijn maakt ze hier een semi-grappige opmerking over. Frank kan er niet om lachen. Hij vertelt dat hij ontzettend baalt van zijn grote voeten, dat hij nooit leuke schoenen kan kopen en dat hij er soms mee wordt gepest.

De media spelen een grote rol in het zelfbeeld van tieners. Van alle kanten worden ze omringd door beelden van mensen die er goed, mooi en geweldig uitzien. Tieners willen het liefst net zo zijn als de ideaalbeelden, maar dat is meestal niet het geval. Mede daarom zijn tieners vaak ontevreden over hun uiterlijk en zouden ze graag dingen willen veranderen.

Waar je als Rock Solid leider op moet letten:
– Laat de tieners merken dat ze er mogen zijn.
– Laat hen zelf positieve kanten van zichzelf ontdekken.
– Geef bewust evenveel aandacht aan de populaire en de niet-populaire tieners.
– Wees alert op de lichamelijke grenzen die tieners aangeven.
– Zorg ervoor dat je vrouwen zoveel mogelijk dingen met meiden laat doen en mannen met jongens.
– Breng tieners niet onnodig in verlegenheid door de aandacht te vestigen op lichamelijke kenmerken.
– Geef hen creatieve, positieve uitlaatkleppen voor hun energie.

B. Cognitieve ontwikkeling

Het is verbazingwekkend wat tieners allemaal bezighoudt, welke vragen ze stellen en welke conclusies ze trekken. Denken kinderen tot ongeveer hun elfde jaar nog heel concreet, tieners beginnen logisch te redeneren en te denken in concepten en abstracte ideeën. Tieners kunnen eindeloos fantaseren over wat er allemaal had kunnen gebeuren. Ze kunnen dat wat ze waarnemen afzetten tegen dat wat er misschien had kunnen gebeuren. Ze vormen ideeën en meningen over zaken als vriendschap, liefde, moraal, religie en denken vaak buiten de conventionele grenzen. Verder verzamelen tieners een grote hoeveelheid inhoudelijke kennis op verschillende terreinen. Ze kunnen daardoor zaken met elkaar vergelijken en de verschillende kanten van een probleem zien.

Tieners zijn zich ontzettend bewust van hun eigen manier van denken, van hun eigen emoties en het beeld dat ze van zichzelf hebben. Ze leren naar zichzelf kijken en op zichzelf reflecteren. Het leuke én het lastige hiervan is dat ze niet zomaar alles aannemen, ze gaan veel bewuster zelf nadenken. Ze zetten vraagtekens bij de opvattingen van hun ouders en andere volwassenen. Ze houden scherp in de gaten of volwassenen in praktijk brengen wat ze anderen voorhouden.